Co to jest endodoncja?
Nazwa „endodoncja” pochodzi od greckich słów „endo” (wewnątrz) i „odont” (ząb). W celu dokładnego zrozumienia, na czym polega leczenie endodontyczne, należy zapoznać się z budową anatomiczną zębów. Każdy ząb zbudowany jest z trzech części: korony, szyjki i korzenia. Korona pokryta jest szkliwem, czyli najtwardszą tkanką w organizmie, pod którym znajduje się zębina. Pod zębiną umiejscowiona jest komora oraz kanał lub kanały – w zależności od rodzaju zęba. Komora i kanały wypełnione są miazgą, w skład której wchodzą nerwy, naczynia krwionośne oraz tkanka łączna.
Leczenie endodontyczne polega na dokładnym oczyszczeniu komory i kanałów z zainfekowanej miazgi, poszerzeniu kanałów korzeniowych i wypełnieniu ich biozgodnym materiałem. Leczenie kanałowe wykonywane jest tylko wtedy, gdy w inny sposób nie można już uratować zęba. Dzieje się tak w przypadku nieodwracalnego zapalenia miazgi, zgorzeli, próchnicowego obnażenia miazgi lub zaostrzenia przewlekłego zapalenia okołowierzchołkowego. W tych przypadkach pojawia się zwykle ostry ból zęba, nasilający się głównie wieczorami i w nocy, wrażliwość na ciepło oraz ból podczas jedzenia. W zaostrzonych przypadkach może wystąpić również zaczerwienie i obrzęk tkanek w okolicach zęba, co doprowadzić może do powstania ropnia. Leczenie endodontyczne wykonuje się także wtedy gdy podczas kompleksowego leczenia stwierdza się obecność zmian okołowierzchołkowych, martwicy, zgorzeli, przetoki dziąsłowej lub połączeń z tkankami przyzębia. Leczenie kanałowe należy przeprowadzić w sytuacji gdy zęby są bardzo zniszczone, występują złamania lub całkowity brak korony zęba oraz podczas kompleksowego leczenia jako wstęp do protetycznej odbudowy zęba. Leczenie kanałowe w przypadku zębów jedno- lub dwukorzeniowych przeprowadza się najczęściej podczas jednej wizyty. Bardziej skomplikowane przypadki wymagają rozłożenia na dwa spotkania lub więcej.
Etapy leczenia kanałowego
Podczas pierwszej wizyty lekarz wykonuje zdjęcie RTG w celu oceny korzeni i kanałów korzeniowych. Następnie wykonywane jest znieczulenie miejscowe. Dentysta otwiera ząb, usuwa zakażoną miazgę z komory i kanałów korzeniowych za pomocą narzędzi endodontycznych i poszerza kanały korzeniowe. Mechaniczne oczyszczanie kanałów wspomagane jest obfitym płukaniem środkami chemicznymi, które pozwalają usunąć resztki martwej miazgi oraz opiłki zębiny. Podczas usuwania miazgi oraz poszerzania kanałów stosowany jest endometr, czyli elektroniczne urządzenie, które mierzy długość kanału i pokazuje, na jakiej długości kanału znajduje się narzędzie. Po chemo-mechanicznym opracowaniu kanałów, lekarz wypełnia je gutaperką z uszczelniaczem. Czynność ta ma na celu dokładne zamknięcie światła kanału na całej długości do otworu fizjologicznego, aby uniemożliwić przenikanie bakterii z jamy zęba do tkanek okołowierzchołkowych. Po przeleczeniu endodontycznym należy pamiętać o odbudowie zęba materiałem kompozytowym lub koroną, ponieważ nieodbudowany ząb jest podatny na pęknięcia i złamania.
Leczenie kanałowe jest zawsze leczeniem warunkowym i nigdy nie ma stuprocentowej pewności, że się powiedzie. Ze względu jednak na fakt, iż jest to często jedyna metoda uchronienia zęba przed usunięciem, warto podjąć ryzyko.